Tijdens het Who's Right Mensenrechtenfestival in MidWest Amsterdam was ik de host in de kleine zaal. Een lezing door niemand minder dan Anita Wix Vrouw met een missie, over huiselijk geweld. Zij vertelde hoe het haar overkomen is, huiselijk geweld, en dat geweld niet altijd fysiek is. Hoe manipulatie erin sluipt en een slachtoffer gradueel onbewust geen keuze meer lijkt te hebben. En hoe Anita zelf zich daar toch van had weten te bevrijden. 'Je hebt altijd een keuze', is de titel van haar boek. Plus: hoe je als buitenstaander bij vermoedens iemand een hand kunt reiken... het was een prachtige afsluiter van de 'Weken Zonder Geweld'.
Ivan Chanis Barahona, een LGBTIQ+ activist vertelde over zijn activistische strijd in Panama, via de politiek om regelgeving inclusiever te maken en via media-campagnes om bewustzijn te creëren. Bewustzijn van Mensenrecht artikel nummer 1: we zijn allemaal gelijk. Een prachtig voorbeeld van intelligente bevlogenheid. Artiest Sunni Lamin Barrow vulde dit aan met een treffende Spoken Word performance, waarin hij de innerlijke strijd verwoordde van een worsteling met de afwijzing vanuit de hetero-normatieve samenleving, van zijn familie én van zichzelf. To my younger self. I killed you because I love you. We gaan meer van Sunni zien en horen in zijn shows.
Omdat niet iedereen van het Who's Right publiek Nederlands sprak en dus het optreden van onze hoofdgast Mohamedou Ould Slahi Houbeini en stadsdeelvoorzitter Fenna Ulichki (Stadsdeel West Gemeente Amsterdam) niet konden verstaan, voerden we een dialoog in het Engels. Meerdere fascinerende Shelter City gasten, die in Nederland tijdelijk onderdak krijgen om tot rust te komen van hun stresserende strijd in hun thuisland, kwamen zitten in de kring, samen met andere actieve Engels-sprekenden, en we keken naar de film Rebellious Silence van Nuria Zantman. Hierin zien we een Iraanse vrouwenrechtenactiviste -anoniem- in een soort dans, verbeelden en vertellen hoe onderdrukking voelt. Alleen de kaarsjes die branden, symboliseren de hoop op verandering, de kracht om voor vrouwen op te komen. Helaas, zagen we, zijn er ook veel kaarsjes uitgegaan, in diezelfde strijd.
We spraken met elkaar over onderdrukking - hoe die in alle uithoeken van de wereld voorkomt, op welk front dan ook, de historische achtergrond ervan, de oorzaken, de rol van de kerk en kolonialisatie, de gelaagdheid, de complexiteit, maar ook over de hoop.
De conclusie was hartverwarmend: mensen zoals de activisten bij Who's Right, alle (jeugdige) bevlogen mensen ter wereld die strijden voor gelijkheid en bewustzijn - díe brengen hoop. Juist daardoor, door elkaar, de andere activisten, kun je het doen - de strijd leveren. Ze doen mij denken aan de kaarsjes in de film Rebellious Silence.